Mar 12 | MVA | STEP | Kodeka makara be Iesus itaguraki be pile ono tonanga-la ane be iraradi, “Tamoata teke uma tekena-lo ‘uain’ ipuruki be iaringi. Uma ilona-lo nge kaba ono ‘uain’ kalingo pisaka ipurapura nge tekedi iemaki. Be bazarua rakebuli teke ono tamoata narinari dasukoaki kana nge teke ikeli. Kana ngaedi iemaki-doi, kodeka tamoata alu uma ngae iandi be damalipilipitaki be danarinaringi kana. Be ngai itui be kasau kaba tekedia-lo ilako.

Mark 12

Uma Nanaring Odio Tonanga Ipura

(Mat 21:33-46; Luk 20:9-19)

1 Kodeka makara be Iesus itaguraki be pile ono tonanga-la ane be iraradi, “Tamoata teke uma tekena-lo ‘uain’ ipuruki be iaringi. Uma ilona-lo nge kaba ono ‘uain’ kalingo pisaka ipurapura nge tekedi iemaki. Be bazarua rakebuli teke ono tamoata narinari dasukoaki kana nge teke ikeli. Kana ngaedi iemaki-doi, kodeka tamoata alu uma ngae iandi be damalipilipitaki be danarinaringi kana. Be ngai itui be kasau kaba tekedia-lo ilako. 2 Ambe ‘uain’ patudi dinoka nge uma marau malipilipi kana teke inepi be ialale be ‘uain’ kalingodi kana alu ngabagani kana. 3 Ata bong uma-marau malipilipi kana ilako nge tamoata uma dimalipilipitaki nge ditaguraki be didokitagaki be dipaliti be kababe kalingona-ba dinepi be imule. 4 Kabana-ma ka uma marau malipilipi kana takaia inepi be ilako. Ilako nge uma malipilipitaki ditaguraki nge pangana-nao diuni be maia mata-lo dibasaki. 5 Kabana-ma ka malipilipi taka inepi. Ngaeni nge kodeka diumoatei. Kokoko-ramoia inepinepidi be dilakolako. Alu diumoatedi be alu dipalitidia-ramoba.

6 “Kodeka alaurituka nge tamoata tekena-la isoaki. Ambe ne natu irereretakia-tina-la ka isoaki bokana inepi. Uma-marau ne ilona-lo nge bokai ipile, ‘Natu-gu masa damuaki.’ 7 Ata bong uma-marau natu ngae ilakopura be dite nge bokai dipile, ‘Nge natuna-tina ka maka! Aria! Taumoatei! Ngai ka alauri tama kana ne moarunga ngadoki be nganemdi kana! Taumoatei masa alauri kana ne moarunga neda tadoki.’ 8 Kodeka ditaguraki be diumoatei be eluku ‘uain’ uma muri dirokakalako.”

9 Kodeka Iesus itaguraki be bokai itegi, “Ilo-ming ba dipile? Uma-marau masa rakana ngaemaki? Ngai masa ngalako be tamoata uma dimalipilipitaki ngaedi nge ngaumoatedi be ‘uain’ uma ngae ngadoki be tamoata takadi ngandi be damalipilipitaki be danarinaringi. 10 Kam ambe Nanaranga pilenga ngaedi kaleze be kakauataki! Nanaranga bokai ipile, ‘Ariri maka pera kelikeli disegeaki ka pera kaiboang ne. 11 Tanepoa ka kana ngae iemaki! Tea nge diuia-tina!’” ^{▼▼Sam 118:22-23}

12 Iuda tamoata bibia nedi pile ono tonanga ngaedi dilongo nge dikaua nge di ka Iesus odio itonanga. Bokaibe zala dilelei be ono Iesus uaura-lo danangai kana. Ata tamoata be aine moarunga dimatakuridi. Bokaibe dipereki be dialale.

‘Tagisi’* Tegiaka Ipura

(Mat 22:15-22; Luk 20:20-26)

13 Alauri nge Parasi* alu be Erot tamoata ne alu dinepidi be Iesus ne pilenga datagadiani be datoi kana be dipura. 14 Kodeka dilako be Iesus bokai ditegi, “‘Tisa!’* Keka kikaua kaiko pile kalingodia-la ka kupilepile. Kaiko tago oasa bagaiam kata be masa tamoata-la teke pilenga gotagatagadi. Tamoata bakarairai kaoa nge kaiko tagona-tina kuilo-bukubukutakidi. Ata pile kalingodi ane be Nanaranga mata ne kusulesuletaki. Gora-kama! Mata neda disumoala ki tago, iboadu Rom ‘Sisa’* nedi ‘tagisi’ taniani? 15 ‘Tagisi’ tazazazai ki moaki tazazazai?”

Ata Iesus ambe pile ono bolinga nedi ngaedi ikauataki. Bokaibe bokai iradi, “Bakara ka kabolebolesa be tegi neming katunga mpakai be kama-uaura kana? ‘Mone* siliua’ teke kamaeluaki be mte.” 16 Kodeka ‘mone siliua’ teke dieluakani be itegidi, “Nge naita anunuka be ara ka maka ‘mone’o dieno?”

Be di dikatu be dipile, “‘Sisa’.”

17 Be Iesus bokai iradi, “Bokai nge ‘Sisa’ kana ne nge ‘Sisa’ kamaniani, be Nanaranga kana ne nge Nanaranga kamaniani.”

Iesus pilenga ngaedi dilongo nge dipitilaki-tina. (Ilodi dipile ngai tago iboadu tegi nedi ngae nge ngakatungia-uia.)

Mate-lo Be Marang Tegiaka Ipura

(Mat 22:23-33; Luk 20:27-40)

18 Kodeka Sadiusi* alu dipura be Iesus dategi kana. Di sulengadia-lo nge dipile matemate tago iboadu damarang. Bokaibe Iesus bokai ditegi, 19 “‘Tisa!’* Moses bokai igere-kita: Tamoata teke iroti be natu tagona-la teke ipura be imate nge tari ngataguraki be toka nare ngauati be toka imate nge natu ngapurakidiani. 20 Taritokatoka lima-rua disoaki. Labalabatuka aine teke iuati, ata natu tago-la be imate. 21 Tari muri tagaia nge aine ngae iuati, ata natu tago teke dipurakiaru be moane imate. Taritokadi tolia nge bokai imuzi be. 22 Diato lima-rua nge aine-doi teke diuatiato. Ata natu tago teke dipurakiato. Alaurituka nge aine imate. 23 Bong biabia alauri ngapura be tamoata matedi damarang kananao masa aine ngae naita roa? Maka ma taritokatoka ngaedi nge aine-doi ngae diuati.”

24 Kodeka Iesus bokai iradi, “Pile ngaradi kapakadi! Maka ma Nanaranga* ‘Buku’ ne labudi ki kaiboang ne tago kakauataki. 25 Alauri matemate moarunga damarang masa ‘enzel’ lang anua-lonalona bokana dasukoaki. Tago masa darotiroti ki roti kana be eluakadi dapurapura. 26 Kam kapile matemate tago iboadu damarang nge ngau bokai mra-kaming kana: Moses ‘Buku’ nena-lo egedi maka singaba ipurupururui, ata singaba tago ialololo nge kalezetaki be kakauataki ki tago? Makara nge Nanaranga Moses bokai irai, ‘Ngau Abaram Nanaranga ne, be Aisak Nanaranga ne, be Zekop Nanaranga ne.’ 27 Bokaibe ngai nge moauriuri-la sukoaki Nanaranga nedi. Tago matemate Nanaranga nedi. Bokaibe pilenga-ming ngaedi nge kapakadia-tina.”

Mata Nangata Ka Ara Biabiatuka

(Mat 22:34-40; Luk 10:25-28)

28 Tamoata* Moses Mata ne disulesuletaki nge teke bokai maradi isoaki be Iesus Sadiusi* zaiza dipilepile be ilongo. Kaba bokai ita Iesus Sadiusi tegi nedi ikatungia-uia nge ilako be Iesus bokai itegi, “Nanaranga mata ne moarunga maradi nge nangata ka ara biabiatuka?”

29 Be Iesus ikatu be bokai ipile, “Nanaranga mata ne ngae ka ara biabiatuka, ‘Israel! Kamalongo! Nanaranga neda Tanepoa ka rube Tanepoa! 30 Nanaranga nem Tanepoa nge ilom ere-moarungana-lo, mariabakam ere-moarungana-lo, ilo lelenaka nem ere-moarungana-lo, be kaiboang nem ere-moarungadia-lo be gorereretaki.’ ^{▼▼Diut 6:4-5} 31 Ngae ruaia nge bokai: ‘Tamoata takaia gorereretaki nem-la kurereretakiko bokana.’ ^{▼▼Leb 19:19} Mata takaia tago ieno mata ruoti ngae-diaru iuasadi. Mata-la rua ngaedi ka Nanaranga mata ne moarunga diuasadi.”

32 Kodeka tamoata ngae Iesus bokai irai, “‘Tisa!’* Kupile-tina uia! Tanepoa-la rube ka Nanaranga. Takaia tago. Ngaia-la rube! 33 Bokaibe tamoata moarunga nge ilodi ere-moarungadia-lo, ilo lelenaka nedi ere-moarungadia-lo be kaiboang nedi ere-moarungadia-lo be Nanaranga darereretaki. Be tamoata takadi darereretakidi nedia-la direreretaki bokana. Mata-la rua ngae-diaru ka ara-diaru bibiatuka. Ngado moamoapoatopoato be kana takadi tabataba bokana Nanaranga ania ipurapura nge kanaba. Mata rua ngaedi ka tabataba moarunga diuasadi.”

34 Iesus tamoata ngae ilongori pile ikatu uia nge bokai irai, “Bong* ono Nanaranga ngatanepoa kanana-lo nge tago kasau-tina ka kusoaki!” Makara be alauri nge tamoata tago teke kababe Iesus itegi.

Kristus Tegiaka Ipura

(Mat 22:41-46; Luk 20:41-44)

35 Iesus Nanaranga* pera nena-lo isoaki be tamoata be aine isulesuledi nge bokai itegidi, “Tamoata* Moses Mata ne disulesuletaki dipile Kristus ^▼▼Mesaia nge Debiti natu! Nge masa baituka be bokai? 36 Maka ma Debiti nena-la be Oli Spirit kaiboang nena-lo be mangata bokai ipile,

‘Nanaranga Tanepoa itaguraki be Tanepoa negu bokai irai: Makare kaba aradi bibiatuka oanagu-o gosoaki, nibe erekei nem mduaposakidi be ae salangaka nem bokana aem babadi erumadi mnangadi.’” ^▼▼110:1 37 Debiti nena-la be ne natu kaba Tanepoa kana ikilai. Nge masa baituka be Kristus kababe alauri Debiti labu-nao ngapura?”

Tamoata be aine dum bibia makara isoaki Iesus pilenga dilongo nge direre-tina.

Iesus Tamoata* Moses Mata Ne Disulesuletaki Ibalakidi

(Mat 23:1-36; Luk 11:37-54; 20:45-47)

38 Iesus tamoata be aine isulesuledi nge bokai ipile, “Tamoata* Moses Mata ne disulesuletaki kamamatakuakidia-tina uia! Di masa dangazim uia be lili-be-matao dalalale. Be bong malala-lo dialalale nge direrere tamoata be aine takadi di damuamuakidi. 39 Pera* ono serereinga-lo nge aro-tina-lo soaki direrere. Moanako bibia-lo nge kaba irakingadia-lo soaki direrere-tina. 40 Narenare dibobolesidi be kana nedi pera kandia-lo nge didokidokiledi. Be ono-ba muzingadi goalakingadi dazumzumkaki kana nge rabo nedi diaka-sasalagati. Bokainaina masa suru bibia-tina dadoki!”

Narenare Teke Tabataba* Ne

(Luk 21:1-4)

41 Iesus makara ‘mone’ nangalakonga sakenao isoaki nge tamoata be aine dipurapura be ‘tagisi’* Nanaranga pera nena-lonalona nge dinanganangalako be itetedi. Tamoata kana nedi kokoko nge ‘mone’ kokoko-la be dinangalako. 42 Ata narenare teke kana ne tagotago ipura nge ‘mone’ mukumukudi daradaradi rua inangalako. ‘Mone’ ngae-diaru kaiboang nedi nge disiki-tina, ‘toea’ teke bokana. 43 Kodeka Iesus tagataga* ne ikiladi be bokai iradi, “Moimoi ka ura-kaming! Aine ngae ‘mone’ inangalako nge moarunga ‘mone’ nangangadi iuasadi. 44 Di moarunga nge ‘mone’ nedi enobangadia-ba ka dinangalako. Egedi takadi nedi dieno. Ata narenare ngae ‘mone’ ne surikakadi ono kangkang zazanga dienoni ka inangalako. Moimoi kana ne tagotago-tina, ata ‘mone’ ne surikakadi ono ngasoaki kana nge ka inangalako.”